Burn-out
Wanneer je de energie niet meer kan opbrengen voor je verplichtingen of andere activiteiten en elk klein dingetje te veel lijkt gevraagd, zou het wel eens kunnen zijn dat je tegen een burnout aan het gaan bent of er middenin zit.
Een burnout krijg je niet van de ene dag op de andere, maar is meestal een gevolg van op vele vlakken langdurig over je grens te zijn gegaan.
Let’s talk stress…
We kunnen het niet over burn-out hebben zonder het onderwerp stress aan te snijden. Iedereen kent stressverschijnselen, maar het is vrijwel duidelijk dat niet iedereen met stress om kan gaan. Laten we eerst twee vormen van stress van elkaar onderscheiden: acute stress en chronische stress.
Enerzijds volgt acute stress grotendeels de weg van het autonome zenuwstelsel, terwijl chronische stress dan weer grotendeels de weg van de HPA-as volgt. Het autonome zenuwstelsel wordt gereguleerd door het sympathisch zenuwstelsel voor het aanmaken van adrenaline. Adrenaline zorgt voor overleving en brengt reacties teweeg zoals het verhogen van bloeddruk en hartslag, vrijmaken van energie, kippenvel, spierspanning en verminderen van pijngevoeligheid. Eens het ‘gevaar’ geweken is, gaat het parasympathisch zenuwstelsel aan de slag door het aanmaken van endorfine voor rust, herstel, vertering en voortplanting. Het autonome zenuwstelsel zorgt voor een snelle reactie.
De HPA-as heeft een tragere reactie op stress en werkt samen met neurotransmitters om de stress te reguleren.
De HPA-as staat voor hypothalamus pituitary adrenal gland, oftewel hypothalamus- hypofyse bijnierschors, en werkt als volgt:
Wanneer de stressprikkel binnenkomt, maakt de hypothalamus het hormoon CRH (cortisol releasing hormone) aan. Dit stimuleert de hypofyse voor het produceren van ACTH (adenocorticotroop) en deze gaat op zijn beurt dan de bijnierschors stimuleren voor het aanmaken van cortisol. Is er voldoende cortisol, dan wordt de hypothalamus bij een positieve feedback weer uitgezet. Cortisol staat bekend als een stresshormoon, maar is eigenlijk het anti-stress hormoon. Het zorgt er o.a. voor dat de bloedsuikerspiegel stijgt, immuunsysteem wordt verlaagd, ontstekingen worden afgeremd, we gefocust zijn en we ‘s ochtends wakker worden.
Wat veroorzaakt allemaal stress?
De meesten kennen stress door mentale druk, emotioneel zware gebeurtenissen en/of enorme fysieke inspanningen. Dit zijn echter bijlange niet de enige oorzaken van stress. Er worden een heleboel zaken over het hoofd gezien die het lichaam ook als stress ervaart en evenzeer een stressreactie opwekken:
→ Verstoord bioritme met te lange dagen en te korte nachten
→ Fastfood met veel suikers, zoetstoffen, slechte vetten en/of additieven
→ Voeding rijk aan exorfines die onze eigen endorfines uitputten terwijl deze herstellend werken op acute stress zoals gluten, soja, caseïne, spinazie, etc.
→ Alcohol en drugs
→ Angsten
→ Infecties en ontstekingen
Wat zijn de symptomen van burn-out?
De symptomen van burn-out zijn heel erg talrijk, zoals:
→ Gejaagdheid en moeilijk kunnen ontspannen
→ Spanning en/of pijn in spieren rond nek, schouders en rug
→ (Chronische) hyperventilatie of slechte ademhaling
→ Constant vermoeid, weinig tot geen motivatie, futloosheid, nergens zin in
→ Slecht slapen en slapeloosheid
→ Onzekere gevoelens
→ Slechter geheugen
Hoe kom je erin terecht?
Een burn-out ontstaat door langdurig chronische stress te hebben, waar de HPA-as alsmaar alle wonderen moet verrichten om tot langdurig rust en herstel te komen. Hierboven gaven we al eerder aan dat de HPA-as de stressreactie reguleert in samenwerking met onze neurotransmitters. Een disbalans in onze neurotransmitters is de voedingsbodem voor het ontstaan van burn-out. Neurotransmitters worden gemaakt vanuit aminozuren, de bouwstoffen voor eiwitten. De bekendste neurotransmitters zijn:
→ Adrenaline (overlevingsreactie); met dopamine als voorloper
→ Dopamine (motivatie, beloning)
→ Serotonine (geluk, zin hebben in iets)
→ Melatonine (slaap) met als voorloper serotonine
→ Gaba (rust, ontspanning)
Al deze neurotransmitters worden gemaakt vanuit aminozuren met vele mineralen en vitaminen als co-factor om de omzetting te kunnen garanderen. Indien er te veel stress is en er veel adrenaline nodig is, schieten er nog weinig voedingsstoffen over om dopamine, serotonine, gaba en melatonine aan te maken. Zo ontwikkel je al gauw symptomen zoals slapeloosheid, lusteloosheid, depressieve gevoelens, en opgejaagdheid. Verder is het ook zo dat door langdurig hoge cortisolwaardes ervoor zorgen je continue alert en gefocust bent. Dit belet onze melatonineproductie in de avond en verstoort dus flink ons slaappatroon.
Hoe wij een burn-out aanpakken
Burn-out duurzaam aanpakken en behandelen is meer dan rusten en antidepressiva nemen. Je moet de oorzaken ervan aanpakken en dat is dus multifactorieel.
Eerst en vooral is het belangrijk om alle stressbron(nen) weg te nemen en onderliggende ontstekingen aan te pakken. Verder is nutriëntdense en volwaardige voeding met aandacht voor het zuur-base evenwicht essentieel en is het ook belangrijk om exorfinerijke voedingsmiddelen te verminderen/weg te halen, de bloedsuikerspiegel te stabiliseren en mogelijke voedingstekorten aan te vullen waarbij de co-factoren gedekt zijn.
Er samen komaf mee maken?
Boek jouw intakegesprek om eraan te beginnen of een gratis gesprek om te bekijken welke aanpak bij jou precies nodig is!